USG połówkowe nazywane też referencyjnym wykonuje się w 18-22 tygodniu ciąży. W tym czasie trwania ciąży wielkość płodu i jakość nowoczesnych aparatów USG pozwalają zobaczyć i rozpoznać wiele nieprawidłowości. W czasie tego badania oceniane jest także serce płodu oraz długość szyjki macicy.

W USG połówkowym ocenia się:

Wielkość płodu. Dokonuje się wtedy pomiarów różnych części ciała płodu. Ta część badania nazywana jest biometrią płodu i służy oszacowaniu rzeczywistej wielkości dziecka, jego masy, określeniu czasu trwania ciąży według USG, korelacji pomiędzy wielkością poszczególnych części ciała płodu między sobą oraz czasem trwania ciąży. Warto pamiętać, że harmonijny (symetryczny) wzrost płodu jest z reguły jedną z podstawowych cech jego prawidłowego rozwoju i budowy.

Najczęściej oceniane parametry:

• BPD – wymiar dwuciemieniowy główki (z ang. BiParietal Diameter)
• HC – obwód główki (z ang. Head Circumference)
• AC – obwód brzuszka (z ang. Abdominal Circumference)
• FL – długość kości udowej (z ang. Femur Length)

Ponadto używane są dodatkowe pomiary: wymiar poprzeczny móżdżku, szerokość komór bocznych mózgu, wymiary międzyoczodołowe, długość kości ramiennej, długości kości podudzia, długość kości nosowej, grubość tkanki przednosowej etc.

• ocena narządów wewnętrznych płodu – płuc, żołądka, wątroby, przepony, jelit, nerek, pęcherza moczowego, pępowiny,
• ocena budowy serca płodu – jest to bardzo ważna część badania USG połówkowego w 18-22 tygodniu ciąży. Wady serca występują z częstością około 0,6% (6/1000 dzieci), co oznacza, że są to najczęściej występujące wady u płodu. W czasie badania USG położnik ocenia jamy serca i drogi odpływu krwi przez wielkie naczynia. W ten sposób można rozpoznać około 90% dużych wad serca. W przypadku, kiedy obraz serca jest nieprawidłowy, podejrzany lub wątpliwy, serce powinien ocenić specjalista kardiolog w badaniu echo
• ocena czynności serca płodu – w drugiej połowie ciąży serce płodu powinno bić z częstością od 110 do 160 uderzeń na minutę (z reguły około 140u/min). Zarówno szybszy, jak i wolniejszy rytm mogą stwarzać zagrożenie dla płodu i jeśli się utrzymują, wymagają konsultacji specjalisty. To samo dotyczy zaburzeń rytmu pracy serca płodu
• Ocena główki płodu – ciągłość powłok czaszki (wykluczenie bezczaszkowia, przepukliny mózgowej, mózgu (wykluczenie bezmózgowia, wodogłowia), ocena twarzy (wykluczenie rozszczepu wargi i/lub podniebienia), ocena fałdu karkowego (pogrubiały u większości dzieci z zespołem Downa i u nielicznych zdrowych)
• Ocena kręgosłupa – wykluczenie rozszczepu kręgosłupa i przepukliny
• Ocena powłok brzusznych – wykluczenie przepukliny pępkowej, wytrzewienia
• Ocena kończyn – uwidocznienie dłoni i stóp
• Lokalizacja i budowa łożyska – czy nie jest przodujące, czy jest jednorodne
• Ocena płynu owodniowego – w późniejszych tygodniach jest ważnym wskaźnikiem dobrostanu płodu, w tym czasie świadczy między innymi o prawidłowej funkcji nerek płodu
• Ocena przepływów krwi w wybranych naczyniach
• Ocena długości szyjki macicy w ciąży to bardzo ważne badanie w prowadzeniu ciąży. W Polsce około 7% kobiet rodzi przedwcześnie tj. przed 37 tygodniem ciąży. Wcześniactwo związane jest z licznymi istotnymi problemami dla dziecka i matki. Wczesne wykrywanie objawów porodu przedwczesnego, zapobieganie mu i ewentualne leczenie to wiodący element prowadzenia ciąży. Pomimo, że można badać szyjkę we wzierniku lub badaniem palpacyjnym przez pochwę to najbardziej wiarygodny (i najmniej nieprzyjemny) jest pomiar długości szyjki macicy w dopochwowym badaniu USG. Przeciętna, prawidłowa długość szyjki macicy wynosi około 40mm. W ciąży pojedynczej szyjka krótsza niż 15mm przemawia za niewydolnością szyjki macicy i zwiększonym ryzykiem porodu przedwczesnego. Regularne monitorowanie długości szyjki macicy w czasie prowadzenie ciąży pozwala na wczesne wykrycie jej skracania i zastosowanie terapii w postaci leków i/lub założenia pessarium położnicze.
• Ocena długości szyjki macicy w ciąży bliźniaczej to podstawa prawidłowego nadzoru. Szyjkę macicy ocenia się w zasadzie na każdej wizycie w ciąży bliźniaczej zwłaszcza w II połowie ciąży. Skracanie szyjki poniżej 25mm w ciąży bliźniaczej wymaga szczególnego nadzoru i przemawia za niewydolnością szyjki macicy i zwiększonym ryzykiem porodu przedwczesnego. Podobnie jak w ciąży pojedynczej stosuje się farmakoterapię i/lub pessarium położnicze.